Waterstof tanken in 2020: zo staat het er wereldwijd voor
Wereldwijd ontwikkelingen, de eerste stappen zijn gezet
Waterstof is al jaren een grote belofte, maar het lijkt maar niet van de grond komen. Onder meer een gebrek aan tanklocaties voorkomt de doorbraak van de waterstofauto. De wereld van waterstof staat echter niet stil. Het aantal openbare waterstofstations is in de afgelopen vijf jaar meer dan verviervoudigd. We geven een overzicht hoe het er anno 2020 voor staat.
Waar kan ik waterstof tanken?
Als de naald van de brandstofmeter in je auto in het rood komt, is er meestal geen reden tot paniek. Je zoekt gewoon het dichtstbijzijnde tankstation op. In een waterstofauto gaat dat wel anders. In Nederland rijden er op het moment van schrijven ongeveer 200 auto’s rond op waterstof, en die kunnen op dit moment op maar vijf plekken waterstof tanken.
Na Delfzijl, Arnhem, Rhoon en Helmond is er sinds maart 2020 ook een waterstoftankstation open in Den Haag. Het vulpunt aan de Binckhorstlaan is het eerste reguliere tankstation in Nederland waar behalve fossiele brandstoffen ook waterstof verkrijgbaar is.
Er liggen daarnaast concrete plannen voor waterstoftankstations in Emmen, Pesse, Amsterdam en Groningen. Deze zouden in 2020 al open moeten gaan. In de komende jaren moeten er nog eens 12 extra locaties bijkomen in ons land.
Aantal waterstoftankstations wereldwijd
Ook buiten Nederland komen er steeds meer tanklocaties bij. Het aantal openbare waterstofstations is de afgelopen vijf jaar meer dan verviervoudigd. Liefst 83 nieuwe locaties gingen er wereldwijd open in 2019 en in totaal waren er 432 operationeel. Hiervan zijn er 330 publiek toegankelijk. Daarnaast liggen er nog plannen op tafel voor 226 nieuwe tankstations.
Duitsland blijft koploper
Bij onze oosterburen gingen maar liefst 22 nieuwe waterstoftankstations open in 2019. De Duitsers blijven daarmee de absolute koploper op het gebied van waterstof. In totaal waren er eind 2019 in totaal 87 waterstoftankstations in gebruik. Dat aantal moet naar 100 groeien in 2020.
De Duitsers nemen waterstof erg serieus en willen de belangrijkste verbindingswegen in de regio’s Stuttgart, Berlijn, Neurenberg en München voorzien van waterstoftankstations. De Duitse auto-industrie loopt echter nog niet erg warm voor waterstof. Alleen BMW heeft concrete plannen en brengt in 2022 de i Hydrogen NEXT in een gelimiteerde oplage op de markt: Lees meer over de BMW i Hydrogen NEXT
De website www.opwegmetwaterstof.nl heeft een handige interactieve kaart waarop alle operationele tankstations in Europa staan.
Klik op het plaatje om alle waterstoftanklocaties in Nederland en Europa te bekijken
Japan en waterstof
In Oost-Azië zijn ze gek op waterstof. In totaal staan daar al 178 waterstoftankstations. Vooral Japanners zijn gek op het vliegensvlugge goedje. Die populariteit is goed verklaarbaar. Het land is namelijk druk op zoek naar een nieuwe vorm van energie, nadat in 2011 een tsunami een meltdown in de kerncentrale Fukushima I veroorzaakte.
Hierdoor kwam een aanzienlijke hoeveelheid radioactief materiaal vrij en werd de nucleaire noodtoestand uitgeroepen. Sindsdien zijn 20 van de 25 kerncentrales in het land gesloten en is het land opzoek naar een veilig alternatief. Met waterstof denken ze dat voor een deel gevonden te hebben.
Het land telt daarom maar liefst 114 tanklocaties. Het Japanse Toyota is daarnaast een van de grootste bouwers van waterstofauto’s. Van de waterstof aangedreven Toyota Mirai rijden er inmiddels al meer dan 10.000 rond.
Hyundai NEXO
Ook de Koreanen steken veel tijd en geld in waterstof. In Korea staan 33 tankstations en op korte termijn moeten er nog eens 40 opengaan. Het Koreaanse Hyundai maakt al jaren waterstofauto’s. Het meest recente waterstofmodel is de Hyundai NEXO, die net als de Toyota Mirai gewoon in Nederland te koop is.
Chinese Waterstofbussen
China toont ook langzaam interesse in waterstof. De lucht in het land is sterk vervuild en de overheid doet er van alles aan om burgers in groene auto’s te krijgen. Op dit moment zijn het nog voornamelijk waterstofvrachtwagens en -bussen die erg populair zijn China. In totaal zijn er 27 tanklocaties in China, die voornamelijk geschikt zijn voor waterstofvrachtwagens en bussen.
Verenigde Staten
Amerikanen zijn gek op olie en grote V8’s. Toch kun je er al ruim 20 jaar waterstof tanken. In 2000 gaat in de Amerikaanse staat Michigan al het eerste waterstofvulpunt open. Eind 2019 zijn er 74 operationele tankstations.
Zoals wel vaker loopt de staat California voorop met vooruitstrevende technologie. Daar zijn al 48 tanklocaties te vinden. De meeste daarvan zijn gebouwd onder het bewind van gouverneur Arnold Schwarzenegger. De ‘Terminator’ was de gouverneur van Californië van 2003 tot 2011 en is een groot fan van waterstof. In 2004 liet Schwarzenegger een van zijn Hummers ombouwen, zodat deze op waterstof zou kunnen rijden.
Middenin de Grote Oceaan kun je ook waterstof tanken. Op de twee grootste eilanden van Hawaï staan namelijk ook tanklocaties.
Saoedi-Arabië
In de oliestaat Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten kunnen ze het prima redden zonder waterstof. Toch zijn er in beide landen in 2019 waterstoftankstations geopend. Het station in Saoedi-Arabië voorziet een vloot van zes Toyota Mirai’s van waterstof.
Overige landen
Daarnaast zijn er verschillende landen die inmiddels een enkel waterstoftankstation hebben, vaak als experiment of voor promotiedoeleinde van een energiebedrijf. Naast bovengenoemde landen is het ook mogelijk om waterstof te tanken in: IJsland, Canada, Australië, Indonesië, Costa Rica en India.
Aanbieders
Op dit het moment is de hoeveelheid aanbieders van een waterstofauto beperkt. Alleen bij Honda, Hyundai en Toyota staan er waterstofmodellen in de showroom. De Honda betreft de FCX Clarity, de Hyundai een Nexo en bij Toyota een Mirai. Andere merken laten weten wel te werken aan de technologie, maar zijn nog niet zover om de auto’s te verkopen in showrooms. Ze kijken eerst de kat uit de boom.
Lastige opgave
Ondanks de uitbreiding van het tanknetwerk, lijkt de doorbraak van de waterstofauto nog ver weg. Een lange rit vraagt door het beperkte aanbod tankstations nog steeds om een zorgvuldige planning, en een waterstofauto kan het – in tegenstelling tot een batterij-elektrisch auto – nog niet opnemen tegen het gemak van een auto met een traditionele aandrijflijn.
En dan hebben we het nog niet gehad over hoe duurzaam een waterstofauto nou precies is. Ook aan het praktische aspect van waterstof tanken zitten nog wat haken en ogen. Er zit namelijk een limiet aan het aantal waterstofauto’s dat per uur kan tanken bij een station. Waterstof wordt namelijk onder druk gehouden en die druk neemt af bij het station na een aantal tankbeurten. Je zult dan moeten wachten tot deze druk weer is opgebouwd.
Ik verbaas me over de reactie van sommigen hier die stellen dat ‘waterstof moet’. Maar realiseer je dan wel dat met groene waterstof van iedere 4 kWh die een electrolyser ingaat er netto maar 1 kWh bruikbaar wordt. Dat komt door het extreem lage rendement van elektrolyse. Dit is, in tegenstelling tot wat de voorstanders roepen geen 75%, maar bij 700 bar niet meer dan 49,1%. En in de brandstofcel verdwijnt er weer 50%.
Die verloren duurzame energie is weg en wordt onvermijdelijk aangevuld door kolenstroom.
Ook merk ik dat mensen niks weten van de huidige ontwikkelingen in li-ion accu’s. Prof. Jeff Dahn, ja die voor Tesla werkt, heeft vastgesteld dat goede kwaliteit li-ion accu’s die ook goed worden behandeld, wel 3,5 miljoen km mee kunnen. Daar kan een Nederlandse personenauto met gemiddeld 13.000 km per jaar, 269 jaar mee rijden. Lees het hier maar na:
https://electrek.co/2020/10/18/tesla-battery-test-results-over-2-million-miles/
Wat jammer werkelijk niemand staat even stil bij de berg afgedankte accu ’s die straks na gebruik ergens opgeslagen moeten worden.
Denk ook even aan onze kinderen en kleinkinderen.
Japan heeft al leergeld betaald en heeft uiteindelijk een wijs besluit genomen.
Nu europa nog.
Het is altijd mooi om te zien hoe de extreme aanhangers van elektrische auto’s de waterstof auto’s zo negatief op beeld zetten. Standaard argumenten, te zwaar, te duur, blablabla, onveilig!!
Waterstof gaat er aan komen, punt. Dan niet op een Aygo of Peugeot 208, maar wel op een grote sedan, station of SUV. Zonder enige twijfel zal waterstof technologie ook toegepast worden op treinen, vliegtuigen en bussen.
Waterstof=elektrisch, maar inderdaad, deze technologie is niet voor alle modellen (en merken) klaar gelegd. Het is ontzettend duur om te ontwikkelen. Kleine auto’s zullen voornamelijk moeten worden opgeladen door een netwerkkabel.
Mijn mening is. als er genoeg laad punten zijn voor waterstof auto’s en vrachtwagens, de aanschafwaarde is hetzelfde, de actieradius is hoger, de laattijd is veeeeel sneller… Ja sorry.. maar mij zul je op de snelweg geen elektrische auto met stekker zien rijden. Dan ben je eerder koppig dan je logische verstand ervoor te gebruiken.
Als we willen verduurzamen kunnen we echt niet om waterstof heen. Door economies of scale is het gewoon mogelijk om een overschot aan elektriciteit te genereren om de waterstof te maken. Zonnepanelen in de Sahara, alle daken voorzien van zonnepanelen in (en je niet laten beperken door de salderingsmethode natuurlijk), wind op zee uitbreiden en natuurlijk ook op land, getijdenstroom, etc. en natuurlijk het verzwaren van het elektriciteitsnet. wil je de aarde bewoonbaar houden dan is er geen keuze. De techniek is er, nu nog de kortzichtigheid van velen doorbreken dat alles financieel direct rendabel moet zijn. Neem de kosten van de huidige vervuiling mee, dan heb je voldoende middelen om dit te realiseren.
Het artikel zou vollediger zijn als ook de grote hindernissen in het exploiteren van waterstoftankstations en zelfs afbouw van het aantal waterstof tankstations in bijvoorbeeld Noorwegen was meegenomen.
Als ik goed ben geïnformeerd waren er ooit 8 tankstations in Noorwegen en nu nog maar 1 of 2.
Deze zijn primair gesloten vanwege de vrijwel volledige afwezigheid van klandizie. Waterstof aangedreven personenauto’s gaan het echt niet meer worden. Veel te duur en complex in vergelijking met batterij aangedreven elektrische auto’s. Ik dacht dat dit zo langzamerhand wel duidelijk was. Zie ook bijdrage van dhr. Schermer hierboven. Grote autofabrikanten zijn nu actief aan het desinvesteren in waterstof voor personenauto’s en volledig aan het omschakelen naar BEV.
Daarnaast spelen ook nog eens de veiligheidsrisico’s. Ondanks 21e eeuw techniek en veel aandacht voor veiligheid zijn er regelmatig (ernstige) incidenten bij deze tankstations. Dit maakt het realiseren van een voldoende fijn netwerk van tankstations onhaalbaar in ons land.
De echte doodsteek is natuurlijk dat rijden op waterstof absoluut geen milieuvriendelijk alternatief is. Dit zou het pas worden op het moment dat we een overschot aan groene energie hebben. Tot die tijd leidt het tot verdringing en daardoor tot een dramatisch veel grotere CO2 uitstoot dan een BEV
Volkswagen heeft recent definitief afscheid genomen van de plannen om waterstof voor personenauto’s te gebruiken. Zij rekenen voor een waterstof auto op een rendement van 25 – 35% en oordelen dat dit onhaalbaar is. Reken maar even mee.
100% wind- of zonne-energie
-30% elektrolyse, resteert 70%
-30% vloeibaar maken (liquefaction), resteert 49%
-13% transport en op 700 bar brengen, resteert 42,5%
-50% brandstofcel, resteert 21,3%
En zelfs deze ruim 21% is nog geflatteerd. Een kilo waterstof maken kost 58 kWh elektriciteit (Bron PBL). Maar als je het vloeibaar gaat maken kost het maar liefst 75,4 kWh per kg waterstof. Een Toyota Mirai komt daar 100 km ver mee (in de praktijk eerder 85 tot 90 km).
Met diezelfde 75,4 kWh legt een Tesla Model 3 of Hyundai Kona (167 wH/km) 452 km af. De Tesla en de Hyundai zijn dus 4,5 x zuiniger.
Het rendement van een Tesla Model 3 en de Hyundai Kona bedraagt 80%.
De Mirai heeft dus van well to wheel een rendement van 17,8%
En om het verhaal compleet te maken de CO2 uitstoot van de beide auto’s rijdend op de huidige elektriciteitsmix.
Voor een Mirai is deze 0,754 x 0,556 = 419 gram CO2 per km. Voor een Tesla Model 3 en een Hyundai Kona is dit 0,167 x 0,556 = 95 gram CO2
De Mirai levert dus ook 4,5 meer CO2 uitstoot op en is per saldo een van de meest vervuilende auto’s die hier rondrijdt.
http://waterstofgate.nl/Mobiliteit/Personenauto-s/