Praktijkproef elektrisch bus in Utrecht: wel schoner, wel stiller, niet duurder

Inductieplaat

Unlugged e-moblity

Unplugged e-mobility noemt Prorail de inductietechniek (ontwikkeld in Nieuw-Zeeland). ‘De elektrische bus is een sterk wapen tegen de toenemende luchtvervuiling in binnensteden,’ zegt projectleider Arnaud van der Sluis. ‘We streven naar groen, gemakkelijk, goedkoop en gezond reizen. Met dit project laten we zien dat het heel goed kan, nu al. Hiermee maken we de stad schoner en gezonder.’

25% minder NOx

Als alle 2.500 busritten in Utrecht elektrisch worden, daalt de uitstoot van NOx in de stad met 25%. Arnaud: ‘De meeste winst in luchtkwaliteit is te halen met elektrisch maken van bussen en taxi’s. Die rijden steeds korte ritjes door de binnenstad. Dat is belastend voor de luchtkwaliteit. Het aardige is dat ze vanwege de relatief korte afstanden weinig stroom nodig hebben per keer.’

Station als knooppunt

Prorail ziet de stationsomgeving als knooppunt in emissievrij reizen. Met oplaadfaciliteiten voor elektrische fietsen, voor taxi’s, voor bussen en natuurlijk voor het reizen per trein. ‘Oplaadpunten voor elektrische auto’s? Dat ligt minder voor de hand. De ruimte rond stations is heel kostbaar. Het is zonde om er voor langere tijd allemaal auto’s te zetten. Misschien iets me snelladen, maar het is nu geen item voor ons.’ De NS biedt in 2011 in 10 grote steden elektrische OV-fietsen. Prorail verzorgt de oplaadpunten en de stalling.

Beslissing ministerie

Prorail is allerminst van plan om zelf allerlei diensten op te zetten rond elektrische mobiliteit. Dat kunnen andere partijen beter. ‘Met onze locaties in het centrum van steden en met de hardware om stroom te leveren, kunnen we wel andere partijen faciliteren. Of we die rol mogen bekleden moet het ministerie nog beslissen.’ Prorail kan in Utrecht tot 30 bussen tegelijk opladen of 120 taxi’s.

Werkgelegenheid

De elektrische bus rijdt sinds de zomer door de Museumwijk. Opladen gaat vanzelf bij de halte naast het station. En wat nu? ‘We kunnen in elk geval laten zien dat elektrische busdiensten alles behalve science fiction zijn. Het werkt al vlekkeloos met materiaal uit 2002. De volgende stap is het verbeteren van de accutechniek, bijvoorbeeld het gebruik van lithiumionaccu’s, waardoor ook grotere afstanden mogelijk worden. Daarbij gaat het om kennis en innovatie. Daarnaast zou het geweldig zijn als we deze nieuwe generatie bussen in Nederland kunnen bouwen, zodat er werkgelegenheid ontstaat rond duurzame mobiliteit.’

Elektrisch is goedkoper

Duurzaamheid heeft de meeste kans als het rendabel is. Hoe doet de elektrische bus het? ‘Vergeleken met de diesels rijdt hij 10 tot 20 % goedkoper. En vergelijk je hem met de nieuwe hybridebussen dan mikken we op een kilometerprijs die de helft lager zal liggen. Nog even afgezien van het verschil in uitstoot.’ De stroom voor de bus komt van GreenChoice, dus de CO₂-emissie in de hele keten is minimaal.

Sluitende business case

De energiekosten liggen lager en de levensduur van de bus is daarnaast aanzienlijk langer. Voor de beeldvorming: een stadsbus rijdt 2 kilometer op 1 liter diesel. Dat zorgt dus voor een duizelingwekkende 1.200 gram CO₂ op elke km. Daarnaast is de NOx-emissie hoog, deze stof zorgt voor irritatie van de luchtwegen.

‘Stadsbussen zijn onzuiniger dan we vaak aannemen, omdat de gebruiksomstandigheden zwaar zijn, dat geldt zeker ook voor de EuoV-bussen. De huidige generatie hybridebussen is wel zuiniger, zo’n 20 %, maar komt veelal ook niet in de buurt van de claims. Bovendien is een hybridebus 2x zo duur als een elektrische variant vanwege de dubbele techniek aan boord. In onze business case kan de elektrische bus zichzelf bedruipen.’

Zacht zoemend

Lijn 2 rijdt zacht zoemend door de straten. Dit tot schrik van fietsers en voetgangers. Arnaud grijnst. ‘Veel passagiers hebben het soms niet door dat ze in een elektrisch bus stappen. Als hij wegrijdt, horen ze geen motor en zie je ze verbaasd om zich heen kijken. Ze missen iets, maar beseffen nog niet wat het is.’ Prorail liet een kleine waarschuwingssignaal maken aan brengen, zodat de bestuurder het overige verkeer bescheiden kan attenderen op de naderende bus.

Meerijden? Dat kan nog deze maand, dan is de proef ten einde. Stichting Doen heeft aan het project bijgedragen.