De toekomst van zelfrijdende auto’s en de verzekering

Tesla Model S

De Model S van Tesla is een semi-zelfrijdende auto die al een paar jaar op de markt is. Via het systeem Autopilot kun je de snelheid aanpassen en van rijbaan wisselen door een kleine vingerbeweging. Toch schrijft de Nederlandse wet nu nog voor dat je altijd twee handen aan het stuur moet hebben. Veroorzaak je een ongeluk wanneer je de handen niet aan het stuur had door de Tesla Autopilot? Dan ben je aansprakelijk. Dat kan er zelfs toe leiden dat je eigen verzekering jou aansprakelijk stelt bij een ongeluk wanneer je schade veroorzaakt.

“Wie is straks aansprakelijk?”

Zelfrijdende auto

Er zijn natuurlijk veel voordelen aan een zelfrijdende auto. Je hoeft als bestuurder vrijwel niets meer zelf te doen. Of het nu gaat om sturen en remmen of schakelen en gas geven. Dankzij sensoren wordt dit allemaal geregeld. Verkeersongevallen zouden met een zelfrijdende auto flink afnemen omdat er geen menselijke fouten meer gemaakt kunnen worden. Voorlopig is de ontwikkeling echter nog niet zover. Met de Autopilot van Tesla vinden zo nu en dan ongelukken plaats. Dat roept een vraag op die vooral voor de verzekering van belang is, ook met het oog op de toekomst: wie is straks aansprakelijk? Is dat de autofabrikant of de bestuurder? Als zelfrijdende auto’s de weg op gaan in de toekomst, is er feitelijk geen bestuurder meer. De auto bestuurt immers zichzelf.

“Verkeersongevallen zouden met een zelfrijdende auto flink afnemen.”

Aansprakelijkheid

Wat betekent dit voor de aansprakelijkheid en de wetgeving op dit gebied? Vorig jaar kwam de Bond voor Verzekeraars al met een rapport waarin een zogenaamde ‘directe verzekering’ werd geopperd als autoverzekering voor de toekomst. Deze directe verzekering is alleen nog gericht op personenschade voor de verzekerde en niet langer op aansprakelijkheid tussen twee partijen. Jij bent verzekerd voor jouw schade bij een ongeluk en de tegenpartij is dat via zijn verzekering. Wat dit betekent voor bijvoorbeeld de premie is onduidelijk. Bovendien: wanneer de auto verantwoordelijk is voor schade, in hoeverre kan een verzekeraar dan de autofabrikant aansprakelijk stellen en dit in de premie meenemen? Mogelijk dat autoverzekeringen uiteindelijk zelfs verdwijnen, omdat verzekeraars bij schade direct afspraken gaan maken met de fabrikant en jij bij personenschade bijvoorbeeld alleen zorg vergoed krijgt via de zorgverzekering. Eventuele schade aan de auto wordt dan wellicht kosteloos gerepareerd en de rekening komt direct bij de fabrikant terecht.

“Komt de rekening straks direct bij de fabrikant terecht?”

Achmea gaat zelfrijdende auto verzekeren

Een verzekeraar die de gok als eerste durft te wagen is Centraal Beheer Achmea. Recent kondigde de grootste autoverzekeraar van Nederland aan dat ze een zelfrijdende auto gaan verzekeren. Het zou daarmee de eerste verzekeraar in ons land zijn die dat doet. De auto’s die Achmea gaat verzekeren zijn zelfrijdende deelauto’s van het Eindhovense Amber. Vanaf 2021 brengt dit bedrijf de Amber One op de markt. Deze zelfrijdende auto is compleet elektrisch en zou twee keer zo lang meegaan als een gewone auto, volgens de fabrikant. De auto’s verplaatsen zich zelfstandig op basis van real time data die voorspellen waar de deelauto op een bepaald tijdstip moet zijn. Achmea speelt hiermee volgens eigen zeggen in op de ontwikkelingen, ook al is nog niet duidelijk hoe de verzekering er in de toekomst daadwerkelijk uit zal zien.